TỘI KHÔNG CỨU GIÚP NGƯỜI TRONG TÌNH TRẠNG NGUY HIỂM ĐẾN TÍNH MẠNG (ĐIỀU 132 BLHS)

Điều 132 Bộ luật Hình sự 2015 quy định:

1. Người nào thấy người khác đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu dẫn đến hậu quả người đó chết, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 01 đến 05 năm:

1. Người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm;
2. Người không cứu giúp là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp.

3. Phạm tội dẫn đến hậu quả 02 người chết trở lên, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 07 năm.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.

Theo tinh thần tại Nghị quyết 04-HĐTPTANDTC/NQ hướng dẫn áp dụng một số quy định trong phần các tội phạm của Bộ luật Hình sự thì:

Nguy hiểm đến tính mạng (sắp chết) hoặc có thể chết (như: sắp chết đuối, bị thương tích nặng do tai nạn giao thông gây ra…), tuy có điều kiện mà không giúp (tức là có khả năng cứu giúp và sự cứu giúp không gây nguy hiểm cho bản thân hoặc cho người khác mà họ cố ý bỏ mặc, dẫn đến chết người.

Theo khoản 2, người không cứu giúp là người đã vô ý gây ra tình trạng nguy hiểm (như: cùng đi tắm ở sông, người biết bơi đùa nghịch làm cho người không biết bơi bị chới với, sắp chìm mà không cứu vớt) hoặc là người mà theo pháp luật hay nghề nghiệp có nghĩa vụ phải cứu giúp (như thuỷ thủ tàu đang đi trên sông, trên biển đối với người đang vật vờ trên mặt nước, bác sĩ đối với bệnh nhân đang cần cấp cứu…)

Đối với trường hợp điều khiển phương tiện giao thông vận tải gây ra tai nạn rồi bỏ chạy, cố ý không cứu giúp ngừoi bị nạn để trốn tránh nghĩa vụ thì bị xử lý theo Điều 260.

Theo Công văn số 24/1999/KHXX ngày 17/3/1999 của TANDTC về việc giải đáp bổ sung một số vấn đề về áp dụng pháp luật có giải thích:

Giải thích cụm từ “người nào thấy người khác” theo quy định tại Điều 107 BLHS. Thấy theo quy định trong điều luật này là mắt nhìn thấy hay là chỉ cần biết rõ?

Theo từ điển tiếng việt năm 1992 thì thấy có thể được hiểu theo các cách khác nhau: nhận biết được bằng mắt nhìn (nhìn thấy), nhận biết được bằng giác quan nói chung (nghe thấy), nhận ra được, biết được quan nhận thức (thấy được khuyết điểm), có cảm giác, cảm thấy (thấy vui). Để truy cứu một người về tội cố ý không cứu giúp người đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng (Điều 107 BLHS) thì thấy ở đây không phải hiểu theo nghĩa rộng như các cách khác nhau được giải thích trong từ điển tiếng việt năm 1992, nhưng cũng không hiểu theo nghĩa hẹp là chỉ nhìn thấy. “Thấy” quy định trong Điều 107 bộ luật hình sự hoặc là “mắt nhìn thấy” hoặc là tuy mắt không nhìn thấy nhưng “có đủ căn cứ biết rõ” người khác đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, tuy có điều kiện mà không cứu giúp dẫn đến chết người.

Thực tiễn xét xử:

Ví dụ 1: bản án số 11/2019/HSST của TAND thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên, xét xử bị cáo Nguyễn Văn S về tội “Không cứu giúp người trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng”, nội dung như sau:

S điều khiển xe máy trên đường thì S thấy anh C đang nằm trên giữa làn đường dành cho xe cơ giới và xe thôi sơ. Do trời tối và bị đèn xe làm loá mắt nên S không phanh kịp và đâm xe vào anh C. Do quá sợ hãi nên S dựng xe lên và bỏ đi, nhưng do thấy mất chìa khoá xe múc nên S quay lại chỗ anh C nằm, thì S thấy một xe ô tô tông qua người anh C. S lại lấy chìa khoá rồi đuổi theo xe ô tô tại trạm xăng nhưng không nói gì và bỏ về nhà. Kết quả anh C chết do chấn thương sọ não.

TAND cấp sơ thẩm nhận định: tại thời điểm S đâm vào bị hại, bị hại chưa chết mà chỉ bị thương ở chân, tỷ lệ thương tích là 21%. Bị hại chết là do xe ô tô cán qua người. Đáng lẽ bị cáo phải cứu giúp bị hại, đưa bị hại vào lề đường, nơi an toàn nhưng bị cáo lại bỏ mặt bị hại ngay giữa lòng đường, nơi thường xuyên có xe ô tô, cơ giới lưu hành giữa đêm khuya. Toà án đã xử phạt bị cáo S hình phạt: cảnh cáo.

Ví dụ 2: bản án số 08/2020/HS-ST của TAND huyện Lak, tỉnh Dak Lak, xét xử Triệu Thị N về hành vi Không cứu giúp người trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, nội dung như sau:

Chồng bị cáo đi uống rượu về vào phòng ngủ. Đến nửa đêm thì nôn ói, bị cáo vào xem thì ngửi thấy mùi thuốc trừ sâu và thấy chai thuốc trong góc phòng. Bị hại người đã tím tái, miệng không nói được và nôn ói ra giường nồng nặc mùi thuốc trừ sâu.

Tuy nhiên, N không gọi người đến giúp đưa chồng đi cấp cứu mà chỉ dọn chỗ ói, ngồi cạnh chồng, pha nước chanh đường cho uống. Đến khoảng 3h thì N gọi điện cho người thân bên chồng thông báo chồng uống thuốc sâu và sáng đến lo hậu sự. Đến khoảng 6h, N thấy chồng tím tái, co cứng, còn thở thoi thóp, khó qua khỏi, nhưng thấy nhà không có tiền nên cũng không kêu gọi giúp đỡ mà chỉ nói con nấu cháo đút cho chồng ăn. Đến 11h thì bị hại tử vong. Toà án nhận định, nhận thấy anh D uống thuốc trừ sâu và đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng và có các điều kiện về phương tiện, vật chất hoặc kêu gọi mọi người giúp đỡ đưa anh D đi cấp cứu nhưng N không có lời nói để cứu giúp hoặc nhờ người khác cứu giúp mà bỏ mặc anh D nằm trên giường. Hậu quả là anh D đã tử vong lúc 11h cùng ngày. N bị xử phạt 06 tháng cải tạo không giam giữ.

Ví dụ 3: bản án số 120/2019/HS-PT của TAND thành phố Cần Thơ đã xét xử hai bị cáo: Hồ Hoài T1 và Hồ Hoài T2 về tội Không cứu giúp người trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. Nội dung như sau:

Nạn nhân đến nhà dì của hai bị cáo tìm vợ nhưng không thấy. Cho rằng người dì che giấu vợ mình nên nạn nhân đã chửi bới, đạp cửa, đòi nhà tìm nhưng không thấy nên đã bỏ đi. T1 nghe thấy vậy liền rủ thêm T2 đuổi theo nạn nhân, yêu cầu nạn nhân quay lại xin lỗi dì mình. Đến khu vực cầu kênh xáng, hai bên có cự cải, hai bị cáo có nắm cổ áo và đánh vào nạn nhân hai cái, yêu cầu nạn nhân xin lỗi nhưng nạn nhân không đồng ý, bước về hướng cầu kênh và tự nhảy xuống. Hai bị cáo qua nhánh bên kia thì nghe thấy tiếng kêu cứu của người bị hại. Lúc này có các em học sinh nhìn thấy, kêu cứu nên hai bị cáo bỏ đi. Hậu quả người bị hại chết do bị choáng do ngạt nước. toà án nhận định hai bị cáo biết bơi, có điều kiện cứu giúp nhưng không cứu giúp kịp thời, dẫn đến nạn nhân tử vong. Hai bị cáo bị xử phạt T2 06 tháng tù giam và T1 03 tháng tù giam.

Lưu ý: tuy hành vi của bị cáo không là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến của cái chết của bị hại, nhưng do hành vi thấy bị hại trong tình trạng nguy hiểm nhưng không cứu giúp đã phần nào đó dẫn đến cái chết của bị hại.

Mọi thắc mắc pháp lý xin liên hệ:

TƯ VẤN PHÁP LUẬT MIỄN PHÍ– Luật sư quận 6

Luật sư Trần Thị Hoà

Hotline: 0973.520.805

Email: cvtranhoa@gmail.com

luat su quan 6, luật sư quận 6, luật sư hình sự quận 6, luat su hinh su quan 6, không cứu giúp người trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng, không cứu giúp người khác dẫn đến người đó chết, không cứu giúp người khác